Bijzondere boeken in bruikleen; Naturalis blij met zeldzame werken van het Missiemuseum

27 oktober 2021
Onderzoekers, museummensen en schrijver Norbert Peeters (r) buigen zich over een eeuwenoud boek

Er moest een officieel akkoord van Rome voor komen, maar nu liggen ze ook in Leiden. 26 boeken van de Katholieke orde Societas Verbi Divini verhuisden van het Missiemuseum in Steyl naar de Rare Book Room van Naturalis. 
 

Volg onze verhalen

FacebookTwitterInstagramYouTube

Boekenverzameling

Eigenlijk, vertelt bestuurder Justin Jansen van het Missiemuseum, zaten ze in Steyl een beetje in hun maag met hun zeldzame boekenverzameling. Het Congregatie van het Goddelijke Woord (SVD) bezit een aantal oude en zeldzame boeken, in bruikleen bij het Missiemuseum, maar gelezen werden ze niet. Het museum beschikte ook niet over de middelen om ze goed te beschermen tegen verweer en diefstal. ‘De rector legde de boeken op tafel en zei letterlijk: “Dit hoort hier niet.”’

Jansen is behalve bestuurder in Steyl ook gastonderzoeker bij Naturalis, en zo was het contact al snel gelegd. Of er hier misschien belangstelling was? 
 

Conservator Godard in de Rare Book Room
Informatie-specialist Godard Tweehuysen in de Rare Book Room van Naturalis

 

Waanzinnig

Nou, die was er wel. ‘Die lijst met boeken was waanzinnig’, vertelt etnobotanica prof. dr. Tinde van Andel.  ‘Originele 16e eeuwse kruiden- en dierenboeken van bekende namen als Fuchs, Matthioli, Bock en uit de VOC / WIC periode; originele werken van Rumphius en Maria Sybilla Merian. Een flink aantal boeken is niet elders in Nederland aanwezig, en ook niet digitaal beschikbaar.’De etnobotanie bestudeert hoe mensen planten gebruiken, en juist daarvoor zijn oude boeken enorm belangrijk: wanneer zijn Europese mensen bijvoorbeeld begonnen met tomaten eten? Van Andels promovenda Isabela Pombo Geertsma gaat de boeken gebruiken voor een deel van haar promotie-onderzoek naar planten en hekserij.

Twee pagina's uit het Kreuterbuch van Bock (1546). Alruin en vingerhoed.
Het Kreuterbuch van Hieronymus Bock (1546). Links vingerhoedskruid, rechts alruin. Aan beide planten werden vroeger magische eigenschappen toegeschreven.

De boeken verhuisden dus van een kluis in Steyl naar de Rare Book Room van Naturalis, waar de zeldzaamste en kwetsbaarste exemplaren van de Naturalis-bibliotheek (die in totaal zo’n 300.000 boeken omvat) bewaard worden. Afgelopen vrijdag kwam Julia Siahaija van het Missiemuseum langs om te kijken hoe het de boeken vergaat op hun nieuwe plek. “De boeken worden nu gebruikt waarvoor het dient, namelijk om kennis uit op te doen, in plaats van ongebruikt te liggen in de kluis in Steyl. Het is fijn dat er op zo’n goede manier wordt samengewerkt tussen Naturalis en het Missiemuseum”.  

Meer informatie

Meer informatie over het Missiemuseum vind je op hun website.

Het veelzijdige onderzoek van Tinde van Andel en co wordt belicht op haar persoonlijke Naturalis-pagina.

De Naturalis-bibliotheek omvat meer dan 300.000 boeken waaronder unieke werken, en een complete verdieping vol tijdschriften. Meer informatie hier.

Foto's: Taco van der Eb.