In dit project werkt Naturalis Biodiversity Center samen met Groene Netten aan het in kaart brengen van mogelijkheden om biodiversiteit te versterken. Groene Netten heeft een unieke positie en de potentie om een landelijke ecologische infrastructuur te vormen, om zo bij te dragen aan grootschalig herstel van biodiversiteit in Nederland.
EcologischeHoofdinfrastructuur
Groene Netten is een samenwerkingsverband tussen infrastructuurbeheerders in Nederland: Alliander, Enexis, Gasunie, KPN, ProRail, Rijkswaterstaat, Stedin en Tennet. De deelnemers werken aan vier kernthema’s: klimaat, circulariteit, biodiversiteit en impact meten. Binnen biodiversiteit wordt er gekeken naar het creëren van een 'Ecologische Hoofdinfrastructuur' binnen een groot deel van de bijna 1000 km2 aan areaal die de partijen samen beheren.
In het wit is het areaal van de infrastructuur partijen van de Groene Netten weergegeven.
BiodiversiteitKansenkaart
Dit areaal van de infrabeheerders dient als basis voor de Biodiversiteit Kansenkaart. Het hoofddoel is om het areaal maximaal in te zetten voor het versterken van biodiversiteit.
Met de Biodiversiteit Kansenkaart wordt antwoord gegeven op de vraag: 'Wat zijn de kansen in het Groene Netten areaal om biodiversiteit te versterken?'. De kansen worden in kaart gebracht door informatie vanuit de Groene Netten partijen slim te combineren met relevante natuurdata voor versterking van biodiversiteit. Dit wordt uitgevoerd als GIS (Geografisch InformatieSysteem) analyse voor heel Nederland.
De Biodiversiteit Kansenkaart wordt ontwikkeld om deze kansen voor biodiversiteit vervolgens te benutten met het implementeren van concrete projecten.
InfranatuurmaatregelenOverzicht
Om een overzicht te krijgen van acties die echt impact hebben op biodiversiteit, hebben Stedin en Naturalis een lijst opgesteld met mogelijke infranatuurmaatregelen voor ontwerp, bouw, aanpassingen aan areaal, infrastructuur en (natuur)beheer.
Met het ophalen van een expert opinion onder zo'n veertig (stads)ecologen en biologen, is een overzicht vormgegeven met vijftig concrete natuurinclusieve maatregelen die de Groene Netten en andere organisaties kunnen implementeren op en rondom hun infrastructuur. Het laat zien wat er zoal mogelijk is op en rond terrein van netbeheerders om biodiversiteit te versterken, en zo bij te dragen aan een gezonde en toekomstbestendige infranatuur.
Meer informatie is te vinden op NatureToday en Kennis Natuurlijk! - Veelbelovende Infranatuurmaatregelen
Het overzicht van infranatuurmaatregelen is hier beschikbaar met het bijbehorende spreadsheet met detailgegevens
Aanpak
Twee typen data worden gebruikt:
I. Gegevens van de infrastructuur partners:
- Partner basiskaart met de arealen (polygonen in GIS terminology) op een schaal van 100 bij 100 meter
- Samenwerkingsmogelijkheden met partners is een kaartlaag waar het aantal aangrenzende infrastructuur partners per locatie getoond worden
- Natuurbeheer kaart met huidig beheer per areaal zoals ecologisch of niet-ecologisch maaibeheer uitgedrukt in een lijst met specifiek beheertypen per gebied.
II. Natuur gerelateerde data die iets zeggen over versterking van biodiversiteit:
- Maak grijs groener kaartlaag: grijze en de groene locaties van de arealen. Deze kaartlaag geeft antwoord op de vraag: 'Wat is er grijs op de kaart en waar kunnen bestrating ('tegelwippen') en daken vergroend worden?'
- Maak groen diverser beantwoordt de vraag: 'Welk type groen past het beste op mijn locatie?'. Deze habitat kansenkaart geeft aan welk habitat het beste past op die locatie (meeste kans om te gedijen met grote soortenrijkdom en gezonde populaties) op basis van uitgebreide data analyses (voorspellingsmodellen) door Naturalis op basis van miljoenen natuur observaties van typerende soorten voor de verschillende habitats. Ook het huidige habitat in de omgeving kan geraadpleegd worden.
- Verbind groen is een kaartlaag waarop de nabijheid van (beschermde) natuurgebieden binnen NatuurNetwerk Nederland (NNN) getoond worden. Dit verstrekt informatie over de mogelijke uitbreiding van die natuurgebieden op het eigen terrein of het aanleggen van faunapassages of andere maatregelen op basis van ecologisch advies
De bovenstaande kaartlagen heeft Naturalis gecombineerd tot een algemene kansenkaart aan de hand van een rekenmodel met punten per blok van 100x100 m per kaartlaag. Op deze geaggregeerde kaartlaag worden de totaalscores van de losse kaartlagen opgeteld en laat zo de meest kansrijke locaties zien om op meerdere onderwerpen zoals hierboven aangegeven verbetering te realiseren en kansen (bijvoorbeeld samenwerking bij vergroening) te benutten.
De kaarten zijn gepresenteerd in een ArcGIS Storymap website voor toegang door partners van Groene Netten. Daarin is ook een kaartlaag voor voorbeeld projecten opgenomen.
Om te weten welke maatregelen in de praktijk uitgevoerd kunnen worden, kunnen de volgende kennisproducten geraadpleegd worden:
- Natuurinclusieve maatregelen die genomen kunnen worden (zie de poster hierboven) gemaakt i.s.m. Stedin
- Natuurinclusief bouwen i.s.m. KPN
- Bermbeheer i.s.m. ProRail en Hochtief
- Biodiversiteit besturingsmodel i.s.m. Alliander en Impact Institute
Naast deze tools zijn er ook op de Samen voor Biodiversiteit Toolbox diverse bronnen te vinden onder bijvoorbeeld Bouw- en Infrabedrijven en biedt TenneT een Inspiratiegids natuurinclusief bouwen aan.
Bovenstaande aanpak wordt verdere toegelicht in deze opname op Youtube.