2010 - Het is weer zover, alweer voor de vijfde keer naar dodoland! "Zijn jullie dan nog niet klaar?", wordt er soms gevraagd. Nee we zijn nog niet klaar: ons 'dodoland' heeft zoveel te bieden!
Fossielen vindplaatsen die zo rijk zijn als de Mare aux Songes daar kan jaren aan worden gewerkt. Zoals ook gebeurt bij de wereldberoemde groeve bij Messel in Duitsland. Een 47 miljoen jaar oude fossielen-vindplaats die door UNESCO als werelderfgoed wordt gezien. Prachtige fossielen zijn daar opgegraven, vogels met veren, krokodillen, maar ook insecten en plantenresten. De eerste opgravingen begonnen daar ongeveer een eeuw geleden. We kunnen zoveel van deze vensters in de tijd leren. Hoe ecosystemen evolueren en hoe dieren en planten reageren op grote veranderingen. Zoals vulkanisme en klimaatsverandering. Deze kennis is van groot belang om te begrijpen wat de gevolgen kunnen zijn voor de natuur van toekomstige klimaatsverandering en steeds meer menselijke activiteiten. Er zijn er echter maar een paar dozijn van deze fossielenvindplaatsen op de hele aarde. Stel je eens voor: een half miljard jaar leven en er zijn nog maar enkele plekken over waar complete ecosystemen zijn gefossiliseerd! En daar hoort de Mare aux Songes ook bij!
Wat deed het klimaat met de dodo en z'n tijdgenoten?
Van 5 tot 22 augustus graaft het Dodo Research Team opnieuw in het moeras van Mare aux Songes op Mauritius. Doel is te onderzoeken wat het effect is geweest van extreme klimaatverandering, op de dodo en op andere dieren en planten van het eiland. De dieren in het massagraf blijken ongeveer 4000 jaar geleden plotseling te zijn gestorven. We denken dat het te maken heeft met een extreme droogte die Mauritius toen trof. Dit is extra relevant omdat huidige modellen ook extreme droogtes voorspellen in de regio.
Verder graven, een technische uitdaging
We gaan in de Mare aux Songes natuurlijk allereerst weer verder met graven. Zoals jullie hebben kunnen lezen in de blog van vorig jaar was de dodopolder verdronken. We hebben er een week in kunnen graven onder droge condities. Daarna werd de put instabiel en brak het grondwater door de bodem. Een klein rampje, want we kunnen niet verder graven. Maar nu is onze technicus Rene Floore al een week in Mauritius, samen met Mauritiaanse collegas bezig met de oplossing, ze maken een reuzenschep. Deze halve cilinder zal precies over onze opgravingsput passen. De bedoeling is dat we dan in een keer een ongestoorde hap van de fossielenlaag kunnen nemen. Een echte uitdaging voor techneuten zoals hij, zal het lukken? En zullen we dan in staat zijn onverstoorde dodo skeletten op te graven?ontdekkingen doen die we graag met jullie willen delen!
Met verschillende puzzelstukjesde klimaatverandering en doodsoorzaak dodo achterhalen
Verder gaat deze keer een multidisciplinair team op pad om te onderzoeken welke effecten klimaatsverandering heeft gehad op het ecosysteem van Mauritius. En vervolgens nagaan of de duizenden dodos en schildpadden in het massagraf, 4200 jaar geleden, tijdens een extreme droogte zijn gestorven. Perry de Louw van Deltares gaat verder met het onderzoek naar water, hij zal op verschillende locaties in Mauritius sensoren plaatsen om te meten hoe het water reageert op het weer. Met deze gegevens kan het grondwatermodel worden verbeterd en kunnen we modelleren hoe 4200 jaar geleden het grondwater reageerde op extreme droogte. Prof Henry Hooghiemstra, promovendus Eric de Boer en student Geert (allen UvA) gaan mee om te onderzoeken hoe de vegetatie reageerde op klimaatsverandering en menselijke invloeden. Zij gaan boringen verrichten in de kraters en uit het veen stuifmeel onderzoeken. Verder worden er houtmonsters genomen uit de Mare aux Songes. Uit die 4000 jaar oude boomstammen kun je ook klimaatsverandering reconstrueren. Jens Zinke en RobertJan Brummer van Royal Nioz gaan duiken in de lagune. Zij gaan in koralen boren en hieruit analyseren hoe de temperatuur van het zeewater veranderde de afgelopen 400 jaar. En natuurlijk zijn John de Vos (Naturalis) en Julian Hume (Nat. History museum London) weer van de partij om de botten te bestuderen. Iedere onderzoeker neemt dus een stukje van de puzzel voor zijn rekening. Mijn rol is om de zaak te integreren en de verzamelde gegevens te gebruiken om een model te maken dat beschrijft hoe het ecosysteem van Mauritius reageert op verandering. Al deze mensen zullen op de weblog gedetailleerd beschrijven wat ze precies doen en waarom. Aan het einde van de rit weten we meer waarom duizenden dieren zijn gestorven in de Mare aux Songes 4000 jaar geleden. Dat onderzoek zal nog jaren duren. De expeditie van de komende weken is een belangrijke schakel in dit onderzoek. We zullen de komende weken hopelijk mooie