Vandaag om 11.15 stapt Andres Rivera-Quiroz het Academiegebouw binnen om zijn thesis te verdedigen, genaamd ‘Integrative taxonomy of araneomorph spiders: Breathing new life into an old science’. Voor zijn promotieonderzoek aan Naturalis en Leiden Universiteit verdiepte hij zich in de mysterieuze wereld van spinnen en de evolutie van hun genitaliën.
Haak-vormig
Veel mensen griezelen van ze, maar voor Andres zijn ze een bron van inspiratie: spinnen. “Ze zitten overal, waarschijnlijk heb je er honderd van in je huis, maar toch is er nog zo weinig over spinnen bekend. De 45.000 soorten die wereldwijd bekend zijn, vertegenwoordigen ongeveer een derde van de totale geschatte soorten, wat betekent dat de meeste van hen nog niet ontdekt zijn.’
Onbekend maakt onbemind, maar waarom zou je dan beginnen bij het bestuderen van de genitaliën? ‘Als je de literatuur openslaat, zie je dat de genitaliën van spinnen vaak benoemt worden omdat het zo’n goede manier is om de verschillende groepen te onderscheiden. Ze zijn meestal volledig symmetrisch, maar we hebben verschillende soorten gevonden waarbij de rechter kant anders is dan links. Bij een van deze soorten is de ene kant haakvormig terwijl de andere kant helemaal recht is.’
Nieuwleven ingeblazen
Uit het onderzoek van Andres blijkt de wereld van de spinnengenitaliën helemaal niet zo zwart-wit te zijn. ‘We hebben veel soorten ontdekt waarbij genitale asymmetrie in alle soorten en maten voorkomt. Verrassend, maar daardoor niet extra verwarrend. Hierdoor weten we namelijk nu nog beter waarnaar we wel en niet moeten kijken om de groepen onderling te kunnen onderscheiden.’
De wat oudere taxonomische literatuur is daarbij van grote waarde geweest in zijn onderzoek. Via data-mining heeft Andres de vergeten literatuur opgehaald en de bruikbare data nieuw leven ingeblazen. Door de data te delen via dataplatform GBIF heeft Andres de oude informatie kunnen koppelen aan huidige gegevens, en zo heel precies vooruit kunnen plannen waar in het veld de meest interessante soorten voorkomen om te verzamelen.
De taalvan de biologie
‘Via deze techniek heb ik vijf nieuwe soorten ontdekt, waarvan sommige zo klein dat je ze amper met het blote oog kunt zien. Met behulp van speciale elektronenmicroscopen en micro-CT scans kon ik de spinnen en hun interne organen met precisie waarnemen. Het gebruik van een micro-CT scan is vrij ongebruikelijk hiervoor, maar leverde zeer nauwkeurige beelden op.’ Het resultaat is zo veelbelovend dat het Andres inspireert om de techniek verder te gebruiken in zijn Post-Docteraal onderzoek. Natuurlijk geheel gewijd aan spinnen.
‘Met mijn onderzoek pleit ik voor het belang van taxonomie, een vrij oude wetenschap die cruciaal is voor de taal van de biologie. In tijden van een biodiversiteitscrisis is het cruciaal om te weten welke organismen er leven en hoe die zich tot elkaar verhouden. Je kunt ten slotte enkel beschermen wat je kent.’